PANIC ATTACK-LEH A HNEH DAN

Panic attack leh a hneh dan tur kan zir ho dawn a. Panic attack kan sawi rualin Panic disorder pawh hi sawi tel a ngai ve thin a. Awmzia tlangpui i zir ho hmasa teh ang.

PANIC ATTACK

Panic disorder:

Panic disorder chu Panic attack emaw Anxiety attack emaw vawi tam tak a rawn awm fo thin hi a ni a. Damlo chuan Lung lam tha lo emaw tiin a lo hlauthawng thin a. Attack a awm leh te a hlau a. Chumi avangin thil tam tak a tihturte a tih loh phah (Avoid) thin a ni.

Entirnan: Leilawna lawn te, Lift-a chuan te, hmun sanga lawn te, exercise lak ngam lohna te, Driver a nih chuan Motor khalh ngam lohna te, mahnia pawn chhuah ngam lohna te, leh a dang tam tak a tihtur ang chi te a tilo phah thin a. A chhan chu hetiang Activities a tih laiin attack a lo awm thut chuan chhantu/tanpuitu tumah an awm loh a hlauh vang a ni thin.

Hetiang hian harsatna (Problem) chu a lo intan chho thin a. A rilruah attack awm leh hlauhna a nei reng a. Pangai taka a awm lai pawhin lungphu rang tlat nia inhriatna a nei a. Chu hriatna chuan thluakah message a thawn a, thluak chuan a message dawn chu thutlingah pawmin hlauhawm awmah a ngai a, hlauhthawnna chu a zual ta thin a ni. Chuan lungphu pawh a lo rang ta tak tak a, hlauhthawnna a lo zual zel chuan attack chu a lo siam ta nge nge thin a. Tichuan attack chu awm nawn leh a hlauh ang ngeiin a lo awm nawn, awm nawn ta fo avangin hlauhnain a lo khat ta a. Hetiang hian Panic disorder Cycle chu a in-set ta thin a ni. Hetiang hian thla khat aia tam a awm fo chuan chu chu Panic disorder-ah ngaih thei a ni.

Panic attack:

Panic attack chu Extreme form of Anxiety emaw Anxiety attack emaw tihna a ni. Panic attack a lo kal laiin kan taksa hi Fight & Flight Mode-ah a awm thin a. Kan taksaa Adrenaline Hormone chu vawi leh khatah a rawn sang thut thin avangin lungphu a rang a, awm (chest) a tawt a, thawk harsa a ti a, a hlauthawng ta thin a ni.

Symptoms tlangpuite:

  • Lungphu rang lutuka inhriatna
  • Awm (Chest) tawt.
  • Thawk harsa
  • Taksa khur
  • Kut, ke khur/hit
  • Thlan tla
  • Dang ro
  • Hlauhthawnna nasa lutuk
  • Thih hlauhna
  • Stroke hlauhna
  • Taksa zawng zawng zawi vek
  • Tap huam huam chakna
  • Taksa khawng tura inhriatna
  • Lu na
  • Lu hai
  • Mit vai
  • Pum nuam lo
  • Chakna reng reng nei lova inhriatna
Heng kan sawi bak pawh Symptoms dang a la awm thei a, mi hrang hrangah symptoms hrang hrang neiin a lang chhuak thin a. Tin, mi pakhatah pawh a lan chhuah dan symtoms a inthlak thei a. A chhan chu he natna hian a lan chhuah dan zia (Symptoms) a inthlak thin vang a ni.

Ngaihthat lohna:

Khatia attack a lo kal fo avangin damlo chu a ngaih a tha lo tan a. Awm (Chest) nuam lo leh thawk harsa a tih avangin lung lam tha loah te a ngai a, hlauhthawna hlirin a khat a. A hnuah Doctor-ah te a inentir a, test hrang hrang a va ti a, mahse result zawng zawng a tha vek si. Doctor chuan, ‘engmah that lohna i nei lo, i rilru lam a nih kha, Anxiety i nei a nih kha,’ a ti a. Mahse, damlo chuan a awih lova, a thinrim a. A chhan chu harsatna awm si lo chu, amahah harsatna a awm si avang a ni.

Panic attack chu eng hunah nge a chhuah thin?

Engtikah hunah pawh a chhuak thei a ni. Thiltih laklawh lai te, T.V. en mek lai te, Computer khawih mek lai te, Computer games khelh mek lai te, tui taka muthil mek lai te, a awm thut thei vek a ni. Hun bik a awm lo, a duh hun hunah a chhuak mai thei a ni.

Attack awm tur hian engmah chhan awm a ngai lova, chhan engmah awm lo pawhin attack hi a lo kal thei tho a ni. Hemi avangin attack kan tih chhan pawh a ni.

Attack a lo nasat chang phei chuan ngaihtuahna zawng zawng a mang vek a, rilru fim tak put hi a har em em a. Taksa te hi a zawi vek a, a chang phei chuan khawng tur ang ten a awm a. Che hlei thei lo ten a awm theih bawk a, a mangan thlak em em a ni.

A chang phei chuan Hospital-ah Emergency-a tlan ngai hial ten a awm thei a. A changin Hospital thlen hmain a reh leh hman a, a changin Hospital atanga let leh lamin a chhuak leh thei bawk a. A changin Emergency pan tura insiam chhungin a lo reh leh daih chang te pawh awm thin bawk a.Nuihzat thlak zawnga ngaih dawn chuan nuihzat thlak tak pawh a ni thei a ni. Mahse, a tuartu tan chuan thil nuihzat thlak a ni miah lo thung. Natna buaithlak tak zawng a nih hi. Amaherawh chu Emergency-in Hospital tlan lo pawh ni ila, engtin mah a awm dawn chuang lo, a hlauhawm lo a ni, tih erawh hriat reng a tul.

Panic attack awmtirtu (Triggers) chu enge ni?

  • Anxiety nei mi hrang hrangah chhan hrang hrang avangin attack a awm thei.
  • Thenkhat chu chhungte dam lo thu emaw stroke thu hriat avangin te.
  • Thenkhat erawh chu engmah chhan awm miah lovin panic attack hi a awm thut thei.
  • Thenkhat chu thu (information) a dawng dik tawk lo avangin.
  • Thenkhat leh chu Google a rawn nasa lutuk avangin. Hei hi tunlai chu a common hle.
Hetiang hian he natna hi a in-develope chho thin a ni.

Inven dan tur:

1. Hriatchianna: A tuartuin he natna awmzia hi chiang taka a hriatchian chuan 50% a hneh thei tihna a ni.

2. He attack avang hian a thih theih loh, chhiatna a thlen dawn lo. Reilo teah a reh leh mai dawn a ni. (He thil pahnih hi a hriatchian chuan Anxiety level a zia awm thei a ni).

3. Self positive talk / self positive information: A tha zawngin mahni leh mahni a inbia ang a, a tha zawngin mahni a infuih ang. Mahni infuihna tawngkamah hian Positive Word hman thin tur a ni. Hei hi a result hmu tur chuan thla 6 – 8 chhung tal practice a ngai.

4. Corrective process thoughts: Kan hriat miah lovin hun rei tak tawh atangin ngaihdan dik lo a lo nei reng thei a, tin, ngaihtuah dan dik lo te a lo lut reng thei bawk a. Chungte chu zirchiana tihdik tur a ni.

Panic laia awm dan tur:

1. Relax: Hahdam thei ang berin awm la, nuam i ti ber thil Visualize rawh.

2. Autosuggestions: Engkim a tha vek, Anxiety attack a lo kal a nih hi, temporary a ni. Hei hian engmah a ti thei lo, reilo teah a reh leh mai ang. (All is well, panic attack is temporary).

3. Deep Breathing: Luphu rang chu i control thei lo, i thawk erawh i control thei. Chuvangin hahdam thei ang berin thu la. Hnarin boruak muangchangin hip lut la, reilo te i ip ang a, muangchanging KA-in i thawchhuak leh ang. Khatia thawk i control khan thluakah feedback a kal a, chu feedback avang chuan normal a feel thei a. Tichuan kha feedback avangin Endorphins Hormone a Release a, Endorphins chuan Dopamine Hormone a rawn release leh a, Dopamine chu hlimna Hormone ti a ni thin. Hei hi Power full technique a ni, a tha khawp mai. He Exercise hi tih chhunzawm reng atan pawh a tha hle.

4. Distract: Rilru lakpenna tur ngaihtuah. Touch - thil enge maw khawih rawh. Smell – Thil rim nei enge maw hnim rawh. Watch – Mit la deuh hlek thil en rawh.

5. Having Bath: Panic dawn tih i hriat chuan tuilum lep lepin inbual emaw taksa hruk emaw tha. inbual thei chuan a tha zawk.

Heng hi chhinchhiah ila:

1. He natna hi a hlauhawm lo, emgmah harsatna a thlen thei dawn lo. A thlen thei ber chu min ti buai em em thin a ni. Chubak engmah nunna atan hlauhawm a thlen thei lo.

2. Natna a rawn lan chhuah dan symptoms engtin pawh a inthlak mahse engmah hlauhawm a awm chuang lo.

3. He natna hi natna dang aiin natna thlamuanthlak tak a ni. A chhan chu he Anxiety natna avang hrim hrim chuan a thi dawn lo. A enkawltu doctor leh chhungte tan pawh a thlamuanthlak a, a thi dawn lo tih an hriatchian avangin. Mahse, a tuartu tan erawh thihna khawp hialin a mangan thlak thung a ni.

4. He natna avangin a thi dawn lo tih a hrechiang tulh tulh ang a, hun a liam zel ang a, a dam mai ang.

Conclusion.

Panic attack leh Panic disorder hian mimal nun leh chhungkaw nun min tibuai thei a. Tunah chuan a awmzia tlangpui kan hre ta a. A hneh dan tur te pawh kan zir tawh bawk a. Tihdan tur leh inven dan tur hrang hrang kan zir te hmangin Panic attack leh Panic disorder chu hneh i tum zel ang u.

Note: Mental disorders a ni ngei em tih Diagnose hmasak phawt a tha.


FAQ.

Q.1. Anxiety panic hi a hlauhawm em, a thih thei em?

Ans: Hlauhawm lo lutuk, a thih theih loh.

Q.2. Anxiety avang kher lo pawh a panic thei tho em?

Ans: Panic thei tho e. Anxiety ni lo natna leh rikrum thil hlauhawm hmachhawn thut avang pawhin panic thei tho a ni.

Q.3. Mi a panic laiin thaw thei lo anga awm thin hi, a thaw thei lo tak tak thin em?

Ans: Thin lo. Thaw thei lo nia a hriat mek lai pawhin a thaw thei reng a ni.


Source:

Dr. Praveen Tripathi, Psychiatrist

Dr. Rajiv Sharma, Psychiatrist

Dr. Kanhaiya, Psychiatrist

Self Experience